تخت جمشید از نمونه های بارز صنعت سنگ تراشی در تمامی ادوار تاریخ می باشد که از زمان هخامنشیان بر جای مانده.
پیشینه هنر سنگتراشی
هنر سنگ تراشی با قدمتی بالای ۴۵۰۰ سال دارد و به پیش از میلاد مسیح می‌رسد، کشف ظروف و اشیای باستانی نشانگر آن است که در این ایام تراش اشیا مختلف مصرفی و تزئینی از سنگ صورت می گرفته، در شهر کرمان هم تراش سنگهای سبز برای ساخت رواج داشته. که البته هنوز هم این نوع سنگ استخراج و به مشهد فرستاده می‌شود.
سنگتراشی در ایران باستان بیشتر برای ساخت وسایل کشاورزی و آلات و ابزار شکار و کندن پوست حیوانات اختصاص داشته و لوازم سنگی به دست آمده در نزدیکی بهشهر که متعلق به حدود 11000 سال قبل از میلاد مسیح می باشد نشان از همین امر دارد.
تراش سنگ و چوب و هنرهای دستی در ساختن بناهای تاریخی و آثار باستانی هم نقش بسیار مهمی داشته. از جمله مهمترین ابنیه تاریخی می‌توان از کاخ‌های دوران هخامنشی و حجاری‌های دوران ساسانیان نام برد. اما تخت جمشید نمونه بسیار خاص و با شکوه از صنعت سنگبری می باشد که متعلق به دوران هخامنشیان می باشد، از خزانه تخت جمشید بیش از ۶۰۰ ظرف سنگی تراش خورده یافت شد. سنگتراشی دوران ساسانیان را از کنده‌کاری ها و نقوش برجسته روی چهار سنگ بزرگ می‌توان شناخت که هنوز هم بیشتر آن‌ها در دامنه کوه‌های فارس پابرجا هستند.
سنگتراشان در همدان از انواع سنگ‌ها نظ‌یر مرمر، نسوز، سیاه، زرد، قرمز و سفید استفاده می‌کنند، امروزه در کارگاه‌های سنگ تراشی از تکنولوژی های پیشرفته برای سرعت بخشیدن به کارشان استفاده می شود، ولی در هر حال باید گفت که سنگتراشی به کار مداوم و تلاش زیاد نیاز دارد، از این رو در قیمت تمام شده یک محصول سنگی عامل کار نقش مهمی‌دارد و حدود ۸۰ درصد قیمت را تشکیل می‌دهد.
استایل فشن
سنگ تراشی امرزه
امروزه از سنگ تراشی برای ساخت مجسمه، اشیای دکوری، ساختمان سازی، معماری، راه سازی و…استفاده می شود، اما بیشترین کاربرد آن در زمینه ساخت جواهرات می باشد، و با قیمت های بسیار زیاد به فروش می رسند.
